Uprzejmie informujemy, że do konsultacji publicznych skierowany projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw.

Celem projektu jest uporządkowanie systemu ubezpieczeń społecznych, jego racjonalizacja, wprowadzenie jednolitych rozwiązań w zakresie przyznawania i wypłaty świadczeń, a także usprawnienie funkcjonowania Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w kontekście gospodarki finansowej, oraz rozliczeń z płatnikami składek. Na etapie stosowania obowiązujących przepisów pojawiły się również rozbieżności interpretacyjne, które projekt eliminuje.

Niniejszy projekt przewiduje następujące zmiany w zakresie:

• Ujednolicenia zasad objęcia ubezpieczeniami społecznymi, ustalania uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych oraz ich wypłaty. Obecnie obowiązujące regulacje umożliwiają unikanie płacenia składek oraz wprowadzają inne zasady ustalania świadczeń w przypadku odrębnych systemów ubezpieczeń społecznych i zaopatrzenia emerytalnego
• Ustalania prawa do świadczeń. Obecne przepisy w inny sposób traktują np. emerytów z tzw. starego i nowego systemu emerytalnego, np. przy przeliczaniu świadczeń z tytułu kontynuowania aktywności zawodowej po przejściu na emeryturę.

• Usprawnienia obsługi i uporządkowania działań płatników składek w celu stabilizacji stanów kont płatników i ubezpieczonych. Obecne przepisy prawne umożliwiają przykładowo dokonywanie korekt w dokumentach płatniczych, bez określonego limitu czasowego.

• Usprawnienia obsługi prowadzenia rozliczeń z płatnikami składek, mające na celu uporządkowanie obecnie stosowanych zasad, które prowadzą niejednokrotnie do wątpliwości interpretacyjnych, szczególnie w ubezpieczeniu wypadkowym.
• Prowadzonej przez Zakład gospodarki finansowej w zakresie zapewnienia współmierności przychodów i kosztów Funduszu Ubezpieczeń Społecznych czy też trybu dokonywania i zatwierdzania zmian w planie finansowym Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

W szczególności w projekcie proponowane jest m.in.:

• ujednolicenie zasad objęcia ubezpieczeniami społecznymi wspólników jednoosobowych spółek z o. o oraz spółki jawnej, partnerskiej lub komandytowej – uzależnienie obowiązku ubezpieczeniowego od statusu wspólnika i objęcie ubezpieczeniem niezależnie od sytuacji spółki, np. prowadzenia działalności i uzyskiwania przychodów.
• rezygnacja z ustania objęciem dobrowolnym ubezpieczeniem społecznym (emerytalnym, rentowym i chorobowym) na skutek nieopłacenia składek w terminie (ubezpieczenie będzie należne w okresie od dnia wskazanego w formularzu zgłoszenia do dnia złożenia wniosku o wyrejestrowanie z ubezpieczeń);
• szereg zmian mających na celu usprawnienie dochodzenia należności przez ZUS:
  • możliwość również bezegzekucyjnego potrącania należności z tytułu (i) składek oraz (ii) nienależnie pobranych świadczeń emerytalno-rentowych przez ZUS przy okazji wypłaty (i) świadczeń oraz (ii) zasiłków,
  • z tytułu nienależnie pobranych świadczeń poprzez doprecyzowanie przepisów (np. w wyniku niejednolitego orzecznictwa sądów w zakresie uznania świadczenia za nienależne w przypadku wykonywania pracy w okresie orzeczonej niezdolności do pracy czy też w zakresie przekazywania nieprawdziwych informacji przez płatników składek lub inne podmioty skutkujące wypłatą nienależnych świadczeń),
  • rozszerzenie trybu dochodzenia należności,
  • zmiany w zakresie umarzania należności przez ZUS, np. odstąpienie od odsetek w przypadku zwłoki leżącej po stronie Zakładu, umożliwienie wnioskowania o umorzenie należności w przypadku ogłoszenia upadłości przez osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej, wprowadzenie instytucji umorzenia bez konieczności wydawania decyzji w przypadku należności poniżej 116 zł;
• nowe zasady zliczania okresów niezdolności do pracy do jednego okresu zasiłkowego (zarówno okresy nieprzerwanej niezdolności, jak i z przerwą nie dłuższą niż 60 dni, ale niezależnie od tego czy niezdolność byłaby spowodowana tą samą, czy inną przyczyną);
• skrócenie okresu możliwości pobierania zasiłku chorobowego po ustaniu ubezpieczenia do 91 dni;
• zmiany w zakresie ustalania podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu niebędącemu pracownikiem oraz podstawy wymiaru świadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku macierzyńskiego i zasiłku opiekuńczego;
• obowiązek przekazywania do ZUS niezbędnych danych do ustalenia uprawnień i wysokości świadczeń z ubezpieczenia chorobowego przez płatników i ubezpieczonych;
• ograniczenie przekazywania korekt deklaracji ubezpieczeniowych tylko do 5 lat od momentu wymagalności składek;

Szczegóły dotyczące proponowanych zmian w prawnych zawarte są w uzasadnieniu oraz Ocenie Skutków Regulacji (OSR), które wraz z projektem aktu prawnego znajdują się w załączeniu.

Link do informacji szczegółowych: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12342855

Uprzejmie prosimy o przekazywanie ewentualnych uwag, opinii i stanowisk do projektu, także w formie elektronicznej (edytowalnej), w terminie do 25 lutego 2021 roku na adres szkop@pracodawcy.pl.