Informacje z Warsztatów online „Delivering the EGD – What role for R&I in Poland’s transition to climate neutrality?” – 9 czerwca 2020 r.

W warsztatach wzięli udział jako eksperci m.in. – Min. Adam Guibourgé-Czetwertyński, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu, Eoghan Kinirons z Komisji Europejskiej, Prof. Joanna Kulczycka z IGSMiE PAN. Spotkanie miało na celu przedstawienie roli badań i innowacji we wdrażaniu Europejskiego Zielonego Ładu (EGD) oraz osiągnięciu neutralności klimatu, a jednocześnie pokazanie dokonań i roli w tym zakresie w Polsce.

Konkluzje z warsztatów:

• Badania naukowe i innowacje (R&I) są kluczowe dla wdrożenia EGD i zapewnienia neutralności klimatycznej Europy do 2050 r. Będą również miały znaczenie dla stymulowania wzrostu gospodarczego po pandemii COVID-19. Stan epidemii pokazał jak ważne jest utrzymanie zrównoważonego rozwoju (balans między aktywnością człowieka a potrzebami środowiska). W maju KE przyjęła dwie strategie: bioróżnorodności oraz „od pola do stołu”, wpływające na działania gospodarcze w przyszłości. Ważna jest też rola innowacji społecznej (inne zachowania społeczeństwa np. w dziedzinie recyklingu czy SLO).
• W Polsce działania R&I są wdrażane i rozwijane jako ważny element przejścia społeczno-ekonomicznego do neutralności klimatycznej (m.in. ograniczenie emisji gazów cieplarnianych przez dekarbonizację oraz efektywność energetyczną), utrzymania konkurencyjności gospodarki oraz zapewnienie przyszłości dla przemysłu. Przyznaje to zgodnie KE i Min. Klimatu. Narzędziami finansowymi do osiągnięcia celu są: Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji, Inicjatywa Coal Regions in Transition oraz partnerstwa w ramach Horyzont Europa.
• Inicjatywy realizowane w ramach EGD w najbliższym czasie istotne dla przemysłu: Clean energy transition (przejście na produkcję i używanie czystej energii), Renovation wave (modernizacja i wykluczenie ubóstwa energetycznego), Smart Sector Integration (efektywność i bezpieczeństwo energetyczne), Offshore renewables strategy (odnawialna energia z obszarów wodnych: morza)
• Inicjatywy dot. czystych technologii wymagające współdziałania różnych gałęzi przemysłu: Clean Hydrogen (Czysty wodór), Low carbon Industries (przemysł niskoemisyjny CO₂), Industrial Cloud and Platforms (chmury i platformy przemysłowe), Raw Materials (rola surowców mineralnych).
• Wdrażanie strategii cyfrowych: automatyka i robotyka, nanotechnologie, blockchain, obliczenia i analizy dużych strumieni danych, zaawansowane materiały

Niezwykle istotny jest aktywny udział Polski w wypracowywaniu przyszłych rozwiązań, a także uwzględnienie udziału państw spoza UE w tworzeniu szkodliwych emisji. To ma wpływ na wyższe koszty producentów europejskich Ważnym instrumentem przeciwdziałania tej negatywnej zależności będzie Mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 (carbon border adjustment mechanism).