Informacje z Warsztatów online “Implementation of the Extractive Waste Directive”
I) PRODUCTION AND WASTE REPORTING – 8 czerwca 2020 r.

Cel: przedstawienie i omówienie wstępnych wyników badania Komisji Europejskiej w sprawie ogólnych wytycznych dotyczących wdrożenia dyrektywy w sprawie odpadów wydobywczych oraz najlepszych praktyk do obliczania i okresowego dostosowywania gwarancji finansowych dla obiektów unieszkodliwiania odpadów wydobywczych (OUOW).

Najważniejsze zagadnienia:

Definicja odpadu wydobywczego: Dyrektywa dot. odpadów wydobywczych 2006/21/EC (EWD) reguluje gospodarkę odpadami pochodzącymi z poszukiwania, wydobycia, przetwarzania i składowania zasobów mineralnych oraz wydobycia z kamieniołomów, z wyłączeniem:

• odpadów powstałych w wyniku poszukiwania, wydobycia i przetwarzania zasobów mineralnych oraz wydobycia z kamieniołomów, ale które nie są bezpośrednim wynikiem tych działań;
• odpady powstające w wyniku poszukiwań, wydobywania i przetwarzania zasobów mineralnych na morzu;
• procesów wtłaczania wody i ponownego wprowadzania pompowanych wód gruntowych zgodnie z definicją w art. 11 ust. 3 lit. j) tiret pierwsze i drugie dyrektywy 2000/60/WE, w zakresie dozwolonym przez ten artykuł.

Zdiagnozowane problemy do rozwiązania w przyszłości

• definicja odpadu obojętnego/niebezpiecznego/reaktywnego;
• nie ma różnic w definicji ale różna terminologia stosowana w krajach UE dla tych samych zjawisk (odpady, produkty uboczne, elementy składowane);
• adekwatne zarządzanie ryzykami.

Przetwarzanie: W ramach definicji odpadu wydobywczego termin „treatment – przetwarzanie” wymaga wyjaśnienia. Jest on zdefiniowany przez EWD jako proces mechaniczny, fizyczny, biologiczny, termiczny lub chemiczny lub połączenie tych procesów w odniesieniu do zasobów mineralnych (w tym wydobycie z kamieniołomów). Proces ma na celu wydobycie minerału, włączając w to zmianę wielkości, klasyfikację, separację i ługowanie, oraz ponowne przetwarzanie wcześniej składowanych odpadów. Nie obejmuje to wytopu, procesów produkcji termicznych używanych w produkcji (innych niż wypalanie wapienia) i procesów metalurgicznych.

Zdiagnozowane problemy do rozwiązania w przyszłości:

• wyjaśnienie zakresu (np. odpady z procesów metalurgicznych, nie powinny być raportowane jako wydobywcze;
• odpady mogą być produktami komercyjnymi ale tu występują problemy w systemach prawnych UE (produkty uboczne).

Kody „odpadów” (wykorzystywane w niektórych krajach w tym w Polsce): Komisja Europejska wyraziła zaniepokojenie, że przedstawione dane dotyczące obiektów unieszkodliwiania odpadów wydobywczych nie wydają się wiarygodne w porównaniu z danymi dotyczącymi „innych odpadów mineralnych” zgłoszonymi do Eurostatu. Ma to związek z różnym podejściem do klasyfikacji odpadów.

Rekomendacje:

1. Założenie, zgodnie z którym większość odpadów wydobywczych ma kategorię „niebezpieczne” i należy nimi gospodarować w obiektach unieszkodliwiania odpadów wydobywczych kat. A nie potwierdziło się. W związku z tym należy wdrożyć alternatywny sposób raportowania, określający rzeczywistą liczbę OUOW kategorii A (w zależności od odpadów tam występujących) jako punkt wyjścia do klasyfikacji europejskiej.
2. Ujednolicenie statystyczne w oparciu o EWD. Rozbieżne interpretacje dyrektywy nie są źródłem pozornych niespójności w danych zgłaszanych przez państwa członkowskie. Definicja „odpadów wydobywczych” zawarta w EWD i Europejskiej liście odpadów (European List of Wastes) jest bardziej dopracowana niż definicja „odpadów pochodzących z górnictwa i wydobycia w kamieniołomach” stosowana przez Eurostat.
3. Jako, że państwa członkowskie UE posiadają własne platformy sprawozdawcze, istnieje możliwość opracowania wspólnego modelu raportowania (np. projekt finansowany ze środków UE) i osiągnięcie zgodności raportów krajów członkowskich na poziomie UE.